աղերս
Armenian
Etymology
From Old Armenian աղերս (ałers); see it for more.
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [ɑˈʁɛɾs]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [ɑˈʁɛɾs]
Audio (file) - Hyphenation: ա‧ղերս
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | աղերս (aġers) | աղերսներ (aġersner) | ||
| dative | աղերսի (aġersi) | աղերսների (aġersneri) | ||
| ablative | աղերսից (aġersicʿ) | աղերսներից (aġersnericʿ) | ||
| instrumental | աղերսով (aġersov) | աղերսներով (aġersnerov) | ||
| locative | աղերսում (aġersum) | աղերսներում (aġersnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | աղերսը/աղերսն (aġersə/aġersn) | աղերսները/աղերսներն (aġersnerə/aġersnern) | ||
| dative | աղերսին (aġersin) | աղերսներին (aġersnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | աղերսս (aġerss) | աղերսներս (aġersners) | ||
| dative | աղերսիս (aġersis) | աղերսներիս (aġersneris) | ||
| ablative | աղերսիցս (aġersicʿs) | աղերսներիցս (aġersnericʿs) | ||
| instrumental | աղերսովս (aġersovs) | աղերսներովս (aġersnerovs) | ||
| locative | աղերսումս (aġersums) | աղերսներումս (aġersnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | աղերսդ (aġersd) | աղերսներդ (aġersnerd) | ||
| dative | աղերսիդ (aġersid) | աղերսներիդ (aġersnerid) | ||
| ablative | աղերսիցդ (aġersicʿd) | աղերսներիցդ (aġersnericʿd) | ||
| instrumental | աղերսովդ (aġersovd) | աղերսներովդ (aġersnerovd) | ||
| locative | աղերսումդ (aġersumd) | աղերսներումդ (aġersnerumd) | ||
Old Armenian
Etymology
The first part is usually connected with աղաչեմ (ałačʿem). The second component has been identified with an independently unattested Proto-Armenian *hers from Proto-Indo-European *perḱ-, but this is uncertain.
Noun
աղերս • (ałers)
- supplication, petition, deprecation, entreaty
- աղերս արկանել, յաղերս մատչիլ, աղերս մատուցանել ― ałers arkanel, yałers matčʿil, ałers matucʿanel ― to supplicate, to implore, to pray, to request
- pity, compassion, mercy
- self-justification, excuse
- gift given to win one's favour
- relationship, connection
- hope
- (of a voice) imploring
Declension
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | աղերս (ałers) | աղերսք (ałerskʿ) | |
| genitive | աղերսոյ (ałersoy) | աղերսոց (ałersocʿ) | |
| dative | աղերսոյ (ałersoy) | աղերսոց (ałersocʿ) | |
| accusative | աղերս (ałers) | աղերսս (ałerss) | |
| ablative | աղերսոյ (ałersoy) | աղերսոց (ałersocʿ) | |
| instrumental | աղերսով (ałersov) | աղերսովք (ałersovkʿ) | |
| locative | աղերս (ałers) | աղերսս (ałerss) |
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | աղերս (ałers) | աղերսք (ałerskʿ) | |
| genitive | աղերսի (ałersi) | աղերսից (ałersicʿ) | |
| dative | աղերսի (ałersi) | աղերսից (ałersicʿ) | |
| accusative | աղերս (ałers) | աղերսս (ałerss) | |
| ablative | աղերսէ (ałersē) | աղերսից (ałersicʿ) | |
| instrumental | աղերսիւ (ałersiw) | աղերսիւք (ałersiwkʿ) | |
| locative | աղերսի (ałersi) | աղերսս (ałerss) |
Derived terms
- աղերսաբան (ałersaban)
- աղերսաբանեմ (ałersabanem)
- աղերսաբանութիւն (ałersabanutʿiwn)
- աղերսագոչ (ałersagočʿ)
- աղերսալի (ałersali)
- աղերսալից (ałersalicʿ)
- աղերսական (ałersakan)
- աղերսակից (ałersakicʿ)
- աղերսահայց (ałersahaycʿ)
- աղերսանք (ałersankʿ)
- աղերսարկու (ałersarku)
- աղերսարկութիւն (ałersarkutʿiwn)
- աղերսաւոր (ałersawor)
- աղերսեմ (ałersem)
- աղերսիմ (ałersim)
- անաղերս (anałers)
- անաղերսալի (anałersali)
- անաղերսելի (anałerseli)
- ողորմաղերս (ołormałers)
References
- Petrosean, Matatʿeay (1879), “աղերս”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “աղերս”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “աղերս”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Ġazarean, Ṙ. S. (2000), “աղերս”, in Tʿosunean G. B., editor, Grabari baṙaran [Dictionary of Old Armenian] (in Armenian), Yerevan: University Press
- Martirosyan, Hrach (2010), “aɫers”, in Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 35
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.